منتخب سخنان امام علی (ع)
 

راه اصلاح دنیا و آخرت

و درود خدا بر او، فرمود: کسی که میان خود و خدا را اصلاح کند، خداوند میان او و مردم را اصلاح خواهد کرد، و کسی که امور آخرت را اصلاح کند، خدا امور دنیای او را اصلاح خواهد کرد، و کسی که از درون جان واعظی دارد، خدا را بر او حافظی است. (حکمت 89)

والاترین دانش

و درود خدا بر او، فرمود: بی ارزش ترین دانش، دانشی است که بر سر زبان است، و برترین علم، علمی است که در اعضا و جوارح آشکار است. (حکمت 92)

شناخت نیکی ها و خوبی ها

از امام پرسیدند: «خیر» چیست؟ فرمود: خوبی آن نیست که مال و فرزندت بسیار شود، بلکه خیر آن است که دانش تو فراوان، و بردباری تو بزرگ و گران مقدار باشد، و در پرستش پروردگار در میان مردم سرفراز باشی، پس اگر کار نیکی انجام دهی شکر خدا به جا آوری، و اگر بد کردی از خدا آمرزش خواهی. در دنیا جز برای دو کس خیر نیست؛ یکی گناهکاری که با توبه جبران کند، و دیگر نیکوکاری که در کارهای نیکو شتاب ورزد. (حکمت 94)

ارزش یقین

و درود خدا بر او، فرمود: خوابیدن همراه با یقین، برتر از نماز گذاردن با شک و تردید است. (حکمت 97)

ضرورت عمل کردن به روایات

و درود خدا بر او، فرمود: چون روایتی را شنیدید، آن را بفهمید عمل کنید، نه بشنوید و نقل کنید، زیرا راویان علم فراوان، و عمل کنندگان آن اندک اند. (حکمت 98)

احترام گذاشتن به مرزها و حدود احکام الهی

و درود خدا بر او، فرمود: همانا خدا واجباتی را به شما لازم شمارده، آنها را تباه نکنید، و حدودی برای شما معین فرموده، اما از آنها تجاوز نکنید، و از چیزهایی نهی فرمود، حرمت آنها را نگاه دارید، و نسبت به چیزهایی سکوت فرمود، نه از روی فراموشی، پس خود را دربارة آنها به رنج و زحمت دچار نسازید. (حکمت 105)

ره آورد شوم دین گریزی

و درود خدا بر او، فرمود: مردم برای اصلاح دنیا چیزی از دین را ترک نمی گویند، جز آنکه خدا آنان را به چیزی زیانبار تر دچار خواهد ساخت. (حکمت 106)

ارزش های والای اخلاقی

و درود خدا بر او، فرمود: سرمایه سودمند تر از عقل نیست، و تنهایی ترسناک تر از خودبینی، و عقلی چون دوراندیشی، و بزرگواری چون تقوا، و هم نشینی چون اخلاق خوش، و میراثی چون ادب، و رهبری چون توفیق الهی، و تجارتی چون عمل صالح، و سودی چون پاداش الهی، و پارسایی چون پرهیز از شبهات، و زهدی چون بی اعتنایی به دنیای حرام،   و دانشی چون اندیشیدن، و عبادتی چون انجام واجبات، و ایمانی چون حیا و صبر، و خویشاوندی چون فروتنی، و شرافتی چون دانش، و عزتی چون بردباری، و پشتیبانی مطمئن تر از مشورت کردن، نیست. (حکمت 113)

ارزیابی عمل ها

و درود خدا بر او، فرمود: چقدر فاصلة بین دو عمل دور است، عملی که لذتش می رود و کیفر آن می ماند و عملی که رنج آن می گذرد و پاداش آن ماندگار است. (حکمت 121)

الگوهای کامل انسانیت

و درود خدا بر او، فرمود: خوشا به حال آن کس که خود را کوچک می شمارد، و کسب و کار او پاکیزه است، و جانش پاک، و اخلاقش نیکوست، که مازاد بر مصرف زندگی را در راه خدا بخشش می کند، و زبان را از زیاده گویی باز می دارد و آزار او به مردم نمی رسد، و سنت پیامبر(ص) او را کفایت کرده، بدعتی در دین خدا نمی گذارد.(حکمت 123)

شگفتی از ضد ارزش ها

و درود خدا بر او، فرمود: در شگفتم از بخیل، به سوی فقری می شتابد که از آن می گریزد، و سرمایه ای را از دست

می دهد که برای آن تلاش می کند. در دنیا چون تهیدستان زندگی می کند، اما در آخرت چون سرمایه داران محاکمه می شود. و در شگفتم از متکبری که دیروز نطفه ای بی ارزش، و فردا مرداری گندیده خواهد بود و در شگفتم از آن کس که آفرینش پدیده ها را می نگرد و در وجود خدا تردید دارد و در شگفتم از آن کس که مردگان را می بیند و مرگ را از یاد برده است، و در شگفتم از آن کس که پیدایش دوباره را انکار می کند در حالی که پیدایش آغازین را می نگرد، و در شگفتم از آن کس که خانه ی نابود شدنی را آباد می کند، اما جایگاه همیشگی را از یاد برده است. (حکمت 126)

توجه به فناپذیری دنیا

(امام وقتی از جنگ صفین برگشت و به قبرستان پشت دروازة کوفه رسید رو به مردگان کرد، ) و درود خدا بر او، فرمود: ای ساکنان خانه های وحشت زا و محله های خالی و گورهای تاریک ! ای خفتگان در خاک ! ای غریبان ! ای وحشت زدگان ! شما پیش از ما رفتید و ما در پی شما روانیم، و به شما خواهیم رسید. اما خانه هایتان ! دیگران در آن سکونت گزیدند؛ و اما زنانتان ! با دیگران ازدواج کردند؛ و اما اموال شما ! در میان دیگران تقسیم شد این خبری است که ما داریم، حال شما چه خبر دارید؟. (سپس به اصحاب خود رو کرد و فرمود:) بدانید که اگر اجازة سخن گفتن داشتند، شما را خبر می دادند«که بهترین توشه تقوا است». (حکمت 130)

حقوق دوستان

و درود خدا بر او، فرمود: دوست، دوست نیست مگر آنکه حقوق برادرش را در سه جایگاه نگهبان باشد: در روزگار گرفتاری، آن هنگام که حضور ندارد، و پس از مرگ. (حکمت 134)

فلسفة احکام الهی

و درود خدا بر او، فرمود: نماز موجب نزدیکی هر پارسایی به خداست، و حج جهاد هر ناتوان است. هر چیزی زکاتی دارد، و زکات تن، روزه، و جهاد زن، نیکو شوهر داری است. (حکمت 136)

صدقه راه نزول روزی

و درود خدا بر او، فرمود: روزی را با صدقه دادن فرود آورید. (حکمت 137)

نقش پاداش الهی در انفاق

و درود خدا بر او، فرمود: آنکه پاداش الهی را باور دارد، در بخشش سخاوتمند است. (حکمت 138)

ارزش دعا، صدقه و زکات دادن

و درود خدا بر او، فرمود: ایمان خود را با صدقه دادن، و اموالتان را به زکات دادن نگاه دارید، و امواج بلا را با دعا از خود برانید. (حکمت 146)

ضرورت خود شناسی

و درود خدا بر او، فرمود: نابود شد کسی که ارزش خود را ندانست. (حکمت 146)